Tản nhiệt máy tính và những điều bạn cần biết

Có nhiều cách để tản nhiệt cho CPU, từ sử dụng dầu khoáng đến tản nhiệt thụ động, nhưng cho đến hiện nay, giải pháp phổ biến nhất là dùng bộ tản nhiệt CPU bằng không khí hoặc chất lỏng.

Các bộ tản nhiệt này có rất nhiều tính năng và lựa chọn cho hầu hết mọi tình huống sử dụng, từ máy tính để bàn đến các hệ thống di động. Máy tính xách tay thường sử dụng hệ thống tản nhiệt bằng không khí phức tạp, được thiết kế đặc biệt cho thùng máy nhỏ và thường không thể nâng cấp hoặc thay thế.

Việc bôi keo tản nhiệt đúng cách cũng là một phần quan trọng của bất cứ giải pháp tản nhiệt nào, vì nó có công dụng như cầu nối giữa CPU và tấm làm nguội của bộ tản nhiệt CPU.

Không chỉ có CPU cần được kiểm soát nhiệt. GPU (bộ xử lý đồ họa) là một bộ phận quan trọng khác ở máy tính chơi game và cũng cần được tản nhiệt thích hợp. Các giải pháp tản nhiệt GPU sẽ được lắp sẵn và thường có các quạt được gắn xung quanh bộ xử lý đồ họa.

Ngoài ra cũng có các giải pháp của bên thứ 3 như khối tản nhiệt bằng chất lỏng và bộ tản nhiệt bằng không khí dành cho những nhà thiết kế có kinh nghiệm, những người không ngại phải tháo card đồ họa ra để điều chỉnh phương án tản nhiệt đúng theo ý muốn.

Nhiệt độ GPU và CPU nên được ưu tiên, vì đây là những trung tâm xử lý quan trọng nhất của máy tính chơi game. Tuy nhiên, đó không phải là những yếu tố duy nhất cần cân nhắc.

Bất cứ bộ phận nào sử dụng điện – nghĩa là gần như mọi thứ trong máy tính – đều tạo ra nhiệt khi vận hành. Hầu hết đều sử dụng hệ thống tản nhiệt kiểu tích hợp sẵn. RAM thường đi kèm với bộ tản nhiệt được thiết kế riêng, đồng thời các thiết bị cấp nguồn thường có một quạt được thiết kế cũng cho mục đích này.

Ngay cả các bo mạch chủ cũng có bộ tản nhiệt dành cho các bộ phận nóng lên khi hoạt động. Các thiết kế hiện đại đôi khi có tấm chắn nhiệt cho bộ lưu trữ M.2 để ngăn chặn tình trạng máy chạy chậm do bị quá nhiệt.

Nhưng việc tản nhiệt ra khỏi một bộ phận chỉ là một nửa giải pháp. Nếu tất cả các bộ phận đều đang tản nhiệt vào một khu vực nhỏ, chẳng hạn như bên trong thùng máy, nhiệt độ xung quanh có thể tăng lên một cách nhanh chóng. Nếu thùng máy không được thông khí đúng cách, không khí nóng có thể khiến cho hệ thống bị quá nhiệt và hiệu năng có thể bị ảnh hưởng theo.

Một thùng máy tốt nên chú trọng đến luồng không khí, bằng cách đặt quạt ở vị trí tối ưu hoặc bằng cách đưa ra nhiều phương án về luồng không khí cho nhà thiết kế. Quạt máy tính có thể khác nhau đáng kể về mặt thiết kế và kích thước, từ quạt thùng máy 120mm phổ biến đến các cấu hình chuyên dụng với kích thước, độ sâu, mức độ ồn cũng như khía cạnh thẩm mỹ khác nhau.

Khi quạt thùng máy hút nhiều không khí hơn là đẩy ra, nó sẽ tạo ra áp suất dương trong thùng máy. Khi quạt đẩy nhiều không khí hơn là hút, kết quả là tạo ra áp suất âm. Nếu một hệ thống có áp suất âm, không khí sẽ được hút qua các khe hở và lỗ nhỏ trong thùng máy. Theo đó, bụi bẩn xung quanh cũng có thể bị hút vào, đồng nghĩa với việc bạn phải vệ sinh thường xuyên hơn để hệ thống luôn có thể hoạt động tối ưu.

Một cấu hình áp suất dương giúp kiểm soát bụi bẩn, vì không khí sẽ được đẩy ra ngoài qua bất cứ khe hở và lỗ trong thùng máy. Bụi bẩn có thể vẫn sẽ bị hút vào khi không khí tràn vào qua quạt hút, nhưng nếu đặt bộ lọc đúng chỗ thì có thể giúp giảm thiểu vấn đề này.

Để tản nhiệt đúng cách, cần phải suy tính cẩn thận khi lắp ráp hệ thống của bạn, nhưng nếu bạn làm theo hướng dẫn bên trên thì không có gì là quá khó. Một cách thiết lập tản nhiệt lý tưởng sẽ duy trì nhiệt độ tối ưu cho tất cả các bộ phận trong hệ thống một cách hiệu quả.

Việc lên kế hoạch tản nhiệt máy tính cẩn thận không chỉ là một thực hành tốt. Đó còn là một phần quan trọng để máy tính của bạn hoạt động tốt nhất, cũng như để tăng tuổi thọ tối đa cho các bộ phận.